Historia parafii
Ten usytuowany przy ul. św. Jadwigi kościół Kuria zamierzała odbudować i przeznaczyć na cele prawosławnego kultu religijnego, natomiast sąsiadujący obiekt mieszkalny po odbudowie chciała przeznaczyć na pomieszczenia Kurii i urzędu parafialnego.
Konserwator zabytków m. Wrocławia w maju 1962 r. wyraził zgodę na przejęcie do odbudowy przez Kurię we Wrocławiu powyższej świątyni, wyjaśniając jednocześnie, że o akt przekazania w trwały zarząd i użytkowanie należy zwrócić się do Wydziału Gospodarki Komunalnej przy Prezydium Rady Narodowej m. Wrocławia.
Wydział do Spraw Wyznań PRN m. Wrocławia skierował 2 VII 1962 r. pismo w powyższej sprawie do UdSW, informując, że Prawosławna Kuria wniosek o przyznanie tej świątyni motywowała tym, iż po jej odbudowie zamierzała erygować „za zgodą władz politycznych parafię dla ludności łemkowskiej (Ukraińców), których na terenie m. Wrocławia i najbliższych okolicach zamieszkiwała znaczna ilość”.
Niestety wniosek nie został zrealizowany.
Już 11 VII 1962 r. UdSW wyraził zgodę na przekazanie świątyni Kurii Prawosławnej. Jednak Kuria Prawosławna tego obiektu nie przejęła, co było związane z dużymi kosztami jego remontu a także propozycją przejęcia po-ewangelickiego kościoła przy ul. św. Mikołaja.
W drugiej połowie lat 60-tych pojawiła się idea zorganizowania parafii, w której językiem liturgicznym miał być język polski.
Prekursorem utworzenia takiej parafii był ówczesny biskup wrocławsko-szczeciński Władyka Bazyli (Doroszkiewicz).
Idea ta, na pewno była w jakimś stopniu nawiązaniem do prób międzywojennych, ale zdecydowanie nie była inspiracją „poza kościelną”- a pastoralną potrzebą istnienia takiej placówki, wobec „asymilacji” wyznaniowej wielu prawosławnych, małżeństw mieszanych a także pokaźną grupą emigrantów-Greków, nie rozumiejących cerkiewno- słowiańskiego języka, co zawsze podkreślał Władyka -Metropolita Bazyli.
Od 1967 r. rozpoczęły się konkretne kroki w celu zrealizowania zamierzenia, chociaż klucze do świątyni parafia otrzymała dopiero 10 V 1970 r.W związku ze staraniami grupy wiernych, w październiku 1970 r. metropolita Bazyli zwrócił się do Wydziału do Spraw Wyznań PRN m. Wrocławia z prośbą o wyrażenie zgody na erygowanie parafii prawosławnej z polskim językiem liturgicznym. Jednocześnie, Metropolita wydał dekret powołujący do życia nową parafię, jako filię parafii katedralnej.
Jej proboszczem został mianowany sekretarz Prawosławnej Kurii Biskupiej ks. Eugeniusz Cebulski. Dla celów duszpasterskich metropolita przekazał obiekt przy ul. św. Jadwigi. Przejęto kościół „w stanie ruiny, stały tylko mury i dach. Podczas oblężenia Wrocławia w 1945 r. w tym kościele złożono księgozbiór znajdującej się naprzeciw biblioteki, którą zajęło niemieckie dowództwo Festung-Breslau. Kościół wraz z bardzo cennym księgozbiorem spłonął. Po wojnie uprzątnięto popioły i zabezpieczono kościół poprzez położenie dachu. Dewastacja postępowała dalej”.
Świątynia – jak wspomina ks. Eugeniusz Cebulski – była tak zrujnowana, że pierwszą liturgię odprawiono dopiero po trzech latach. Kaplicę do sprawowania nabożeństw wierni urządzili w przedsionku świątyni”.
Pierwsza Św. Liturgia, miała miejsce 17 VI 1973 r. w dniu Zesłania Ducha Świętego. Kaplica- Przedsionek była tymczasowym miejscem odprawiania nabożeństw aż do momentu wyremontowania nawy głównej.
Sprawę odbudowy świątyni na wyspie Piaskowej ujął w styczniu 1971 r. metropolita Bazyli we wniosku skierowanym do Wydziału Architektury i Nadzoru Budowlanego PWRN we Wrocławiu. Dotyczył on wykonania sklepień, uzupełnienia fragmentów murów wewnętrznych, wmontowania ram okiennych, wytynkowania wnętrza, wykonania posadzki i instalacji elektrycznej, a także robót stolarskich.
We wrześniu 1980 r. bp Aleksy-ówczesny ordynariusz- zwrócił się do Wydziału do Spraw Wyznań Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu, z prośbą o wyrażenie zgody na erygowanie parafii prawosławnej przy ul. św. Jadwigi jako samodzielnej jednostki.
Charakteryzując parafię bp Aleksy pisał, że „dotychczasowa filialna parafia św. św. Cyryla i Metodego przy ul. św. Jadwigi zdobyła sobie we Wrocławiu i okolicach licznych sympatyków i zwolenników. Na nabożeństwa uczęszczają wierni zwłaszcza z małżeństw mieszanych, a nawet rzymsko-katolików, którzy odnosili się do Kościoła Prawosławnego w pewnym sensie ze sceptycyzmem, a może i wrogością, i wychodzą po zakończeniu nabożeństwa zupełnie z odmienną myślą. Nabożeństwa w tym kościele odbywają się systematycznie, w każdą niedzielę i święto w języku polskim i częściowo w cerkiewno słowiańskim Daje to możliwość obecnym na nabożeństwie zapoznania się ze strukturą i istotą nabożeństwa i całego Kościoła Prawosławnego, eliminując jednocześnie fałszywe pojecie wśród bardzo dużej ilości naszego społeczeństwa, że Kościół prawosławny to Kościół Rosyjski – carski, dążący do rusyfikacji”
Odpowiedź Wydziału do Spraw Wyznań była pozytywna, bowiem 11 X 1980 r. bp Aleksy wydał dekret podnoszący filialną parafię do rangi samodzielnej.
Wówczas także ks. prot. Eugeniusz Cebulski został mianowany jej proboszczem. W drugiej połowie lat 70-tych nastąpił pewien regres personalny. Wielu spośród „pionierów” parafii, zmarło, dla wielu Prawosławnych wrocławian, nawet zrozumiała treść nabożeństw nie była argumentem „nie ukrywania” swego wyznania, i z czasem stali się nie praktykującymi, pociągając za sobą swych najbliższych. Niemniej jednak do początku lat 80-tych proboszcz prowadził ożywioną pracę duszpasterską wśród społeczności greckiej. Przed swoją reemigracją starała się ona odbyć, przygotowanie katechetyczne do przyjęcia sakramentu chrztu i ślubu. Świadczą o tym zapisy w księgach metrykalnych około 150 chrztów i ślubów za lata 1973-1982. Dalsze ożywienie personalne nastąpiło w latach 80-tych, kiedy w cerkwi pojawiły się małżeństwa prawosławne bądź mieszane, spolonizowanych Poleszuków, Łemków, bułgarsko-polskie, grecko-polskie rodziny, pojedynczy wierni, a także konwertyci.
Stąd w 1983 r. parafia liczyła około 50-ciu rodzin. Oprócz wiernych z Wrocławia, udział w nabożeństwach brali wierni z Trzebnicy, Opola, Kędzierzyna, Poznania, Krakowa, a nawet Zakopanego.
W związku z 10-leciem parafii odbyła się 11 V 1983 r. we Wrocławiu, w siedzibie Oddziału ChSS, sesja popularnonaukowa poświęcona św. św. Cyrylowi i Metodemu, którą poprzedziła uroczysta Liturgia. W spotkaniu udział wzięło około stu osób, w tym prezes ChSS Kazimierz Morawski, delegat metropolity wrocławskiego Henryka Gulbinowicza ks. prałat Aleksander Zienkiewicz, dyrektor Wydziału do Spraw Wyznań Mieczysław Preisner. Referaty w czasie spotkania wygłosili: dr Janusz Kramarek „Prechrystianizacja Śląska z południa”, ks. dr Henryk Paprocki „Aspekt teologiczny działalności św. św. Cyryla i Metodego” i dr Marian Bendza „Cerkiew Cyrylo - Metodiańska na ziemiach polskich” W 1988 r. w cerkwi została zorganizowana wystawa poświęcona 1000-leciu chrztu Rusi Kijowskiej.
W latach 80-tych parafia prowadziła ożywione kontakty ze wspólnotami protestanckimi w Niemczech, co zaowocowało wyjazdami chóru w latach 1984, 1986 i 1987 na tournee po prawosławnych i protestanckich parafiach w RFN.
Wówczas także nawiązała się współpraca z fundacją charytatywną Wassenaar Help Polen poprzez osobę Jerzego Horbowca, brata ks. archimandryty Eulogiusza z monasteru męskiego w Jabłecznej.
11 września 1993 r. J.E. Ksiądz Arcybiskup Jeremiasz dokonał poświęcenia stałego kamiennego ołtarza – Prestołu. Podczas aktu konsekracji Władyka Arcybiskup, złożył w nim relikwie św. Tarasjusza patriarchy Konstantynopola / VIII w./
Parafia gościła wielu gości, wśród nich w 1976 r. w ramach obchodów 25-lecia diecezji metropolitę Bazylego i bpa Aleksego, którzy wówczas odprawili panichidę za zmarłych kapłanów diecezji;
w 1983r. metropolitę Leo z Finlandii,
w 1996r. metropolitę Damaskinosa z Genewy.
W 2008r parafię odwiedził JE Metropolita Sawa;
w 2009r. abp Mirona- Ordynariusza WP;
w 2009r bp Jerzego;
w 2011r. metropolite. Andreasa Kutaisi z Gruzji
w 2011r. metopolitę Kalistosa.
W maju 2004r. gościła w cerkwi siostra cara Bułgarskiego- Symeona, księżna Maria Luiza Sachsen-Coburska.
Gośćmi parafii byli Ambasadorzy i Konsulowie Grecji i Bułgarii, podczas świąt narodowych tych państw. Podczas nabożeństw ekumenicznych parafia gości, wrocławskich hierarchów Kościoła Rzymskokatolickiego i Polskiej Rady Ekumenicznej. Swoją duchową i arcypasterską opiekę nad wspólnotą okazuje, Ks. Arcybiskup, Władyka Jeremiasz, który po wielokroć zaszczycał swoją obecnością święto patronalne cerkwi i wiele innych uroczystości.
Wielokrotnie parafię odwiedzali duchowni i grupy prawosławne z Polski, Rosji, Ukrainy, Rumunii, Grecji.
W ciągu roku cerkiew kilkakrotnie odwiedzana jest przez grupy Przewodników Turystycznych dla których prowadzone są spotkania informacyjne o Prawosławiu; w podobnych spotkaniach uczestniczą uczniowie wrocławskich i dolnośląskich szkół i uczestnicy „Uniwersytetów III wieku”. Świątynia jest także miejscem koncertów muzyki cerkiewnej. Parafia była organizatorem i miejsce prezentacji 3 wystaw połączonych z sympozjami: 1000lecie Chrztu Rusi, Misja cyrylo-metodiańska, „Prawosławni, skąd?- Tutejsi”
Od 40 lat św. Liturgia, nabożeństwa wieczorne, jutrznia, odbywa się w języku polskim i scs, Natomiast nabożeństwo za zmarłych tzw. Panichida- celebrowane jest wyłącznie w jęz. cerkiewno-słowiańskim, co stało się regułą. Z racji na obecność parafian-Greków, kilka części stałych św. Liturgii, wygłaszana jest w jęz. greckim. Mimo założeń misyjności wspólnoty nigdy w dosłownym znaczeniu Parafia tego nie czyniła, opierając się w działalności na indywidualnych decyzjach wiernych.
W 2001r.J.E.Abp.Jeremiasz ustanowił w cerkwi na Piasku, dodatkowe duszpasterstwo dla grupy wiernych narodowości ukraińskiej, mieszkającej we W-wiu, lub przebywających tu czasowo, (studenci, przyjezdni z Ukrainy) dla której odprawiane są nabożeństwa w jęz. cerkiewno –słowiańskim z wymową ukraińską, jak także w żywym ukraińskim języku. Święto Patronalne - śww. Cyryla i Metodego obchodzone jest 11 maja, a także w niedzielę po 24 maja.
W uroczysty sposób obchodzona jest także pamięć śww. Wileńskich męczenników Antoniego, Jana i Eustachego 14 kwietnia- którzy to świeci wraz z ich relikwiami patronują dolnej kaplicy-krypcie.
Od 1991r. przy parafii działa chór Oktoich.
| « poprzednia | następna » |
|---|
